Γραφειοκρατία και Έλλειψη Χρηματοδότησης Οδηγούν σε Αδιέξοδο τα Αγροτικά Φωτοβολταϊκά

Δύο χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος των αγροτικών φωτοβολταϊκών, τα εμπόδια στην αδειοδότηση και οι χρηματοδοτικές δυσχέρειες απειλούν την βιωσιμότητα και το μέλλον του. Μόνο 8 MW, δηλ. 80 μικρά φωτοβολταϊκά αγροτικά πάρκα, είχαν τεθεί σε λειτουργία ως το τέλος του περασμένου έτους, ενώ συνολικά 6.197 αγρότες είχαν υποβάλει αιτήσεις. 

Σήμερα, εν μέσω κρίσης, οι αγρότες κινδυνεύουν να δουν και τις επενδύσεις τους να χάνονται, καθώς οι στρόφιγγες χρηματοδότησης στερεύουν, αλλά και είναι ορατός ο κίνδυνος να μην τους επιστραφούν καν τα χρήματα που κόστισε η υποβολή του φακέλου και τα οποία υπολογίζονται, κατά μέσον όρο, σε 5.000 ευρώ ανά αίτηση. 

Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει πρόσφατο δημοσίευμα της “Καθημερινής”, το καλοκαίρι του 2010 υπήρχε η πρόβλεψη ακόμη και για 10.000 αιτήσεις, ενώ, τελικά, ως το τέλος του έτους εκείνου κατατέθηκαν 6.197 αιτήσεις αγροτικών φωτοβολταϊκών, που αντιστοιχούσαν σε ισχύ 611, 90 MW συνολικά. Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου του 2011 άδεια είχαν λάβει μόλις τα 1.487 σχέδια, συνολικής ισχύος 147 MW.

Τα γραφειοκρατικά εμπόδια στην αδειοδότηση έγκεινται, κυρίως, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των αγροτικών συνεταιρισμών, στις ασφυκτικές προθεσμίες που βάζει η ΔΕΗ για την αποδοχή της προσφοράς όρων σύνδεσης. Αυτές, σε συνδυασμό με τις συνολικές προθεσμίες, απειλούν να αποκλείσουν τις αιτήσεις των αγροτών επενδυτών. «Στην πραγματικότητα το πρόγραμμα πάει να ακυρωθεί», υποστηρίζουν, καθώς οι αγρότες δεν προλαβαίνουν. Το ΥΠΕΚΑ έχει δώσει δύο παρατάσεις, οι οποίες έχουν εκπνεύσει και υπάρχει μια σιωπηλή παράταση. Πολλοί φοβούνται ότι μετά τις εκλογές, καθώς δεν θα υπάρχει και ο κίνδυνος πολιτικού κόστους, θα ακυρωθούν φάκελοι αγροτών, υποψήφιων επενδυτών.

Οι συνεταιριστές διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι η ΔΕΗ ζητεί εγγυητική επιστολή ύψους 15.000 ευρώ για να προχωρήσει στη σύνδεση, πράγμα που, όπως λένε, συμβαίνει μόνο στον αγροτικό τομέα. Ωστόσο, σήμερα τέτοια ποσά, σε περιβάλλον κρίσης, δεν χορηγούνται από τις τράπεζες, ενώ και οι ίδιοι οι αγρότες ακόμη κι αν μπορούν να τα καταβάλουν, δεν το κάνουν, λόγω ακριβώς της διστακτικής πολιτικής των πιστωτικών ιδρυμάτων. Η έλλειψη δηλαδή ιδίων κεφαλαίων από τους αγρότες, αλλά και η άρνηση των τραπεζών να ρίξουν χρήμα στον συγκεκριμένο τομέα ή τα υψηλά επιτόκια που απαιτούν, οδηγεί σε αδιέξοδο.

Επιπλέον, οι αγροτικές επενδύσεις φωτοβολταϊκών που λιμνάζουν, αντιμετωπίζονται πλέον ως εμπόδιο από επιχειρηματίες στην αγορά της ηλιακής ενέργειας, δημιουργώντας έναν συνωστισμό στη διαδικασία αδειοδότησης, σύνδεσης και παροχέτευσης του ρεύματος στο εθνικό δίκτυο. Ωστόσο, πιθανή εκκαθάριση των καθυστερούντων αγροτών, θα σημάνει ότι χιλιάδες άνθρωποι θα χάσουν τα χρήματα που κατέβαλαν για την υποβολή φακέλου και την προετοιμασία επενδύσεων.

Στο προαναφερθέν δημοσίευμα τονίζεται ότι ως το τέλος του 2010 προσφορά σύνδεσης από την ΔΕΗ είχαν πάρει 373 αιτήσεις, ισχύος 36,4 MW και ως τον Σεπτέμβριο του 2011 481 MW από 4.879 αιτήσεις.

Από την πλευρά της, ωστόσο, η ΠΑΣΕΓΕΣ, που είχε πρωτοστατήσει – και επιμένει ακόμη - στην υλοποίηση του προγράμματος, θεωρεί ότι η επίπτωση των αγροτικών φωτοβολταϊκών είναι πολύ μικρή. «Ακόμα κι αν το σύνολο των αιτήσεων ικανοποιηθεί, δεν θα απαιτηθούν παραπάνω από 15.000-20.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, η οποία στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 40 εκατ. στρέμματα. Δηλαδή το 0,5% της καλλιεργήσιμης γης θα αξιοποιηθεί για την ηλιακή ενέργεια», σημειώνουν συνεργάτες της. Και βεβαίως ο κάθε αγρότης μπορεί να διαθέσει για τα μικρά φωτοβολταϊκά πάρκα τα λιγότερο αποδοτικά χωράφια, συμπληρώνουν. Η ΠΑΣΕΓΕΣ αποσκοπούσε στο να δώσει ένα επιπλέον εισόδημα στους αγρότες σε μια περίοδο που η αγροτική παραγωγή δοκιμαζόταν. Το εισόδημα αυτό δεν θα έμενε μόνο στους συγκεκριμένους αγρότες, αλλά θα ενίσχυε όλη την περιφέρεια, τους τοπικούς επαγγελματίες, θα ήταν μια ανάσα για την αγορά συνολικά, λένε χαρακτηριστικά.

Ας σημειωθεί ότι αυτό το 0,5% αφορά μόνο τα συγκεκριμένα προγράμματα για μικρά πάρκα αγροτών και όχι μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις φωτοβολταϊκών από εταιρείες ή ιδιώτες, που μπορεί να καταλάβουν πολλαπλάσιες εκτάσεις. Ωστόσο, δεν αξιοποιήθηκαν άλλες πολύ πιο βιώσιμες και ορθολογικές πρακτικές, όπως η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στα αγροτικά σπίτια, που με τις επικλινείς σκεπές είναι ιδιαιτέρως κατάλληλα.